پشت پرده اعلام عید فطر در عربستان

 

پشت پرده اعلام عید فطر در عربستان 

 

  

طی سالهای گذشته وجود اختلاف های جدی در استهلال ماه های رمضان و شوال موجب شده تا در میان مردم این مسئله به طور جدی مطرح شود که پشت پرده تفاوت های یک روزه میان ایران و عربستان بر سر اعلام آغاز ماه مبارک رمضان و عید سعید فطر چیست، آیا این تفاوت ها به اختلاف معیار بر می گردد، یا که نه مسئله دیگری مطرح است؟

به گزارش «تابناک»، در پاسخ به این پرسش باید گفت که اگر چه اختلاف معیار در ایران و عربستان برای محاسبه تعیین اول و آخر ماه مبارک رمضان وجود دارد اما همه چیز به اختلاف معیار‌ها ختم نمی‌شود. در سال‌های اخیر شاهد اتفاقات عجیب و شوکه‌کننده‌ای در اعلام آغاز ماه‌های مهم قمری از سوی کشور‌های اسلامی‌ به ویژه عربستان سعودی بوده‌ایم که مراسم حج، زمان عید قربان و عید فطر را کاملا تحت تأثیر خود قرار داده است. گاهی این اتفاقات نادر سبب پیدایش اختلاف دو روزه، در تقویم ایران و عربستان شده است.

بنابر این گزارش، در آستانه حلول ذیحجة‌الحرام ۱۴۲۵/۱۳۸۴ در حالی که غروب روز دوشنبه دهم نوامبر ۲۰۰۵ ماه در مکه سه دقیقه قبل از خورشید غروب می‌کرد و بنابراین طبق تقویم رسمی‌ عربستان سعودی فردای آن روز آخرین روز ذیقعده اعلام شده بود، ناگهان شورای عالی قضایی عربستان سعودی ـ که مهم‌ترین مرجع اسلامی و تصمیم گیری در این زمینه در کشورهای سنی مذهب است ـ با تغییر موضع قبلی خود اعلام کرد؛ با توجه به این که هلال ذیحجه در غروب روز دوشنبه توسط چند شخص مورد اعتماد رویت شده است، سه‌شنبه آغار ماه ذیحجه خواهد بود!

این در حالی است که با استفاده از محاسبات ساده نجومی ‌این گزارش نامعتبر به راحتی رد می ‌شد، زیرا در گزارش این افراد آمده بود که هلال را پس از ادای نماز مغرب و حدود بیست دقیقه پس از غروب خورشید به راحتی دیده‌اند، ولی محاسبات نجومی ‌به روشنی نشان می‌هد که در آن زمان ماه زیر افق بوده و لذا رویت آن محال بوده است.

بلافاصله پس از اعلام این تغییر عجیب در تقویم رسمی ‌عربستان و به دنبال آن تغییر در مراسم حج، کارشناسان، منجمان و صاحب نظران کشور‌های عربی و اسلامی‌ مراتب اعتراض شدید و تعجب خود را از این اقدام عربستان اعلام داشتند و این خبر در رسانه‌ها بازتاب گسترده‌ای پیدا کرد.

در همین باره، «مهندس محمد شوکت عوده» نایب رئیس کمیته هلال و تقویم اتحاد عربی علوم فضا و نجوم، ضمن محکوم کردن این اقدام عربستان، از مسئولین کشور‌های اسلامی‌ خواست ماه ذیحجه را با تکیه بر گزارش‌ های صحیح رویت هلال آغاز کنند و به چنین ادعاهای جاهلانه‌ای اعتنا نکنند.

از دیگر اقدامات عجیب عربستان سعودی فراخواندن مسلمانان این کشور برای استهلال ماه رمضان ۱۴۲۷/۱۳۸۶ در غروب روز ۲۸ شعبان بود! در حالی که محاسبات نجومی ‌یک بار دیگر وجود ماه را در آسمان پس از غروب خورشید رد می‌کرد. آیکوپ (المشروع الاسلامی‌ لرصد الاهلة ـ پروژه اسلامی‌رویت هلال) در این باره می‌گوید: «این مایه شرمساری است که عربستان سعودی از مردم بخواهد به دنبال هلال بگردند، در حالی که ماه در آسمان وجود ندارد و قبل از خورشید غروب کرده است.»!

علاوه بر این تصمیم مشابهی در آستانه حلول ذیحجه ۱۴۲۸/۱۳۸۷ گرفته شد و باز هم شاهد تغییر ناگهانی زمان مراسم حج و عید قربان بودیم. به دنبال چنین اتفاق شگفت انگیزی در آغاز ذیحجه ۱۴۲۸، در پایان این ماه شاهد یکی از شاهکار‌های تاریخی در تقویم برخی کشور‌های عربی از جمله عربستان سعودی بودیم؛ ظهور یک ماه ۳۱ روزه در تقویم کشور‌های عربی! در حالی که طول دقیق یک ماه کامل قمری ۲۹ روز و ۱۲ ساعت و ۵۶ دقیقه است.

به دلیل اشتباه در اعلام آغاز ذیحجه از سوی برخی از کشورهای عربی، این کشورها مجبور شدند در اعلامیه‌ های رسمی‌جداگانه‌ای پنجشنبه دهم نوامبر را روز اول محرم ـ که در این کشورها تعطیلی رسمی ‌روز آغاز سال قمری است ـ اعلام کنند.

بنابراین مشاهده می کنیم درحالی که در بسیاری از کشورهای اهل سنت بر رویت هلال ماه با چشم غیر مسلح تاکید دارند عربستان از قوانین متفاوتی در این خصوص پیروی می کند که می توان مهمترین علت تفاوت یک و یا دو روزه اولین روز ماه رمضان و شوال بین ایران و عربستان عنوان کرد.

این کشور با تدوین تقویمی سراسری با نام «ام القرا» روزها و ماه های سال را متفاوت از دیگر کشورها تدوین می کند به طوری که با استناد به شواهد خود و بر اساس شهرت به عدالت روزهای اول هر ماه را در تقویم خود می گنجاند. اما در این میان به اعتراف بسیاری از رصدنگاران جهان اسلام، از جمله «محمد سلطان‌الکتابی» رصدگر معروف مصری و رصدگران خبره ایرانی که صاحب مهمترین رکورد‌های جهانی رویت هلال هستند، تحولی در دنیای رویت هلال به پا کرده‌اند. به خصوص در سال‌های اخیر با انجام پروژه‌های موفق رویت هلال در روز در حال پرده برداشتن از راز و رمز‌های رویت هلال و نزدیک شدن به مرزهای رویت هلال با ابزار‌های قدرتمند هستند.