سند جامع هویت اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان در خارج
سند جامع هویت اتحادیه‌های انجمنهای اسلامی دانشجویان اروپا و آمریکا درچهل و سومین نشست این اتحادیه که با عنوان «یادواره شرح صدری تا بهشت» برگزار شد، در اروپا منتشر شد.
به گزارش ایسنا متن کامل سند به این شرح است:
مقدمه:
اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان اروپا در آغاز دهه پنجم از فعالیتهای خود، می‌رود تا با تنظیم صحیح و آرمانی برنامه‌های خویش فصل تازه‌ای از کارکرد تشکلهای دانشجویی را در خارج از کشور ورق زند و در این راستا بازشناسی نقش و هویت تاریخی خویش نقطه آغاز این حرکتمان شده است. هویت، تلقی از خود یا خودآگاهی فردی و جمعی است و آنگاه که در برابر دیگری و دیگران ترسیم میشود، ماهیت یا وجه تمایز ما از دیگران است و معرف مجموعه عناصر و ویژگی‌هایی است که دیگران فاقد و ما واجد آن می‌باشیم. در تکوین و شناخت هویت، که در مسیر زمان قوام می‌گیرد، تاریخ نقشی کلیدی دارد و هویت چونان تکه سنگی که بر بستر رود می‌غلتد، در تاریخ شکل می‌یابد. در این سند برای تدوین اجمالی کلانترین مؤلفه‌های هویت انجمنهای اسلامی دانشجویان در اروپا ، ویژگی‌های محتوایی و صوری هویت، هر دو مورد توجه قرار گرفته است.
اساسا هویت ما، رابط بین ظرف و مظروفی است که هر دو مکمل و معرف یکدیگرند. ظرف به مظروف صورت می‌دهد و مظروف به ظرف اصالت و دوام و منشایت اثر می‌بخشند. هویت، ترکیبی از جسم و روح تاریخ ماست که هر یک بدون دیگری امکان تعین نمی‌یابد. البته هویت انجمنهای اسلامی در اروپا در تعاملات گسترده تا این عصر با جوامع مختلف اروپایی هویتی فراملی قوام یافته و اشتراکات فرهنگی با دانشجویان از تشکلهای دیگر بویژه کشورهای جهان اسلام فرصت‌های هویتی مغتنمی برای اعتلا و همگرایی فرهنگی فراهم آورده است؛ از سوی دیگر اندیشه رهبران و متفکران انقلاب اسلامی، به عنوان رستاخیز هویتی انجمنهای اسلامی ، توانسته است به غنای ایدئولوژیکی آنها قوام بخشد و حرکتشان را بر مداری شایسته هدایت کند؛ که در این زمینه نقش والای ولایت و رهبری امام و متفکران دیگری چون شهید والا مقام آیت‌الله دکتر بهشتی و امام موسی صدر بسیار برجسته و قابل ذکر است.
اینک سند مؤلفه‌های هویت انجمنهای اسلامی دانشجویان در اروپا با این مفروض عناصر و جوهره هویت خویش را چنین ترسیم می‌کنیم:
1ـ توحید، اخلاص ، عبادت و معنویت
دینداری بر محور یکتا پرستی، اساس و بنیاد حرکت جمعی در تشکلهای دانشجویی است؛ زیرا اساسا انسانهای موحد زیر پرچمی با نام توحید گرد می‌آیند و حقیقتی و عینیتی را طلب می‌کنند. دانشجویان در اوج تحرکات کمونیستها و توده‌ای‌ها اصل توحید را فراموش نکرده و هرگز خود را از اتصال به منبع هستی بی‌نیاز نداشته‌اند. معنویت و عبادت رکن اصلی حیات فردی و اجتماعی آنان بوده است و ایجاد مراکز معرفت اسلامی ویژه دانشجویان در نقاط مختلف اروپا از همین منظر، تاسیس یافته است. در انتقال از دوران سیاه رژیم ستم شاهی به دوران جمهوری اسلامی، با توحید ناب منبعث از وحی خاتم رسل، این ظرفیت، تکامل و ظهور بیش از پیش یافت. در زمانی که دانشجویان در اروپا و حتی در داخل ایران از تعالیم اسلامی فاصله می‌گرفتند و این امکان بود که در اثر تبلیغات معاندان اسلام ، جوانان دانشجو ، به سراغ تعالیم کمونیست و مارکسیسم و ایسم‌های دیگر بروند، ندای توحیدی اسلام را با گوش جان شنیدند و به خدمت حقیقت اسلام درآمدند و به ندای برخاسته از فطرت درونشان لبیک گفتند و با تمسک به آن دلهایشان را در زلال نور حقیقت تطهیر کردند و جرعه نوش وصال جانان شدند. علاوه بر آن ، هدف از مبارزه خویش را همانا تحقق اسلام ناب در عرصه اجتماع ایران آن روز قرار دادند.2ـ اسلام مبتنی بر معارف قرآن و مودت اهل بیت(ع)
با توجه به آنچه گفته شد، اسلام به عنوان دین و آیین رهایی‌بخش، از مقومات هویت اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان در اروپا بوده و پایه و اساس و زیربنای محکم فکر و عمل آنها در تمام فعالیتهایشان به حساب می‌آید و این در گذر زمان و حوادث مختلف نمی‌تواند دستخوش تعرض و خدشه قرار گیرد.اعضای انجمنهای اسلامی در اروپا ، آیین اسلام را دستور جامعی از ایزد دادار می‌دانند و از آن چون گوهری گرانمایه از جان و دل محافظت می‌کنند و همواره در جهت توسعه و بسط آن تلاش می‌کنند و بهانه‌هایی چون نبود آزادی برای فعالیتهای اسلامی تحت عنوان این نام پر افتخار و یا آمیختن لعابهای پرطمطراق دیگر برای زدودن نام اسلام از همنشینی با نام انجمنها، دیگر از سوی هیچ فرد خردمند و هوشیاری پذیرفتنی نیست.
تعالیم روشن قرآن، چونان بیرقی طلایی بر دوش اعضای انجمنهای اسلامی است و آنان، فارغ از علائق قومی ، فرهنگی و سیاسی، علاقه و ارادت عمیقی نسبت به خاندان وحی دارند و چنگ در حبل‌المتین ولایت را تنها راه فلاح و نجات خویش در این عصر غلیان هیجانات نفسانی و مادیات می‌دانند. ولایت، عشق و محبت به اولیای خداست، آنان که ستارگان هدایت‌گر شب گمراهی بشر به سوی خورشید صبح حقیقت و فطرتند، و این بخشی از هویت انجمنهای اسلامی دانشجویان در اروپاست. جوانان مسلمان دانشجو در اروپا ، از همان روزهای اجتماع کوچکشان در آلمان این محبت عمیق را ـ پنهان و پیدا ـ احساس کردند و این احساس به بهترین شکل در بیان و نوشتارهای آنان ثبت و ضبط شده است.
آنان، رستگاری و نجات را در فهم و عمل به سیره پیامبر و خاندان وحی و پیروی صادقانه از آنان می‌دانستند و می‌دانند و قول و فعل و تقریر معصومان را تفصیل و تفسیر قرآن کریم، این معجزه ماندگار الهی، قلمداد می‌کردند و می‌کنند؛ بی‌آنکه جرعه نوشان بادیه‌های مستی تفاسیر غربی را وقعی نهند و بخواهند ملعبه‌ای برای معرکه به اصطلاح روشنفکری معاصر! باشند.
از همین روی، تجلی این عشق و ارادات را می توان حتی با اقل امکانات در ایام سالگرد شهادت یا ولادت ائمه معصومین (علیهم السلام)، زمانی که عالم تشیع، یکپارچه در سوگ و سرور فرزندان پیامبر (ص) می‌نشیند و با امید و اراده، مهیای رفع و دفع ظلم که به صور مختلف در تاریخ تکرار میشود؛ مشاهده کرد.حقیقت اسلام که گوهر مشترک ادیان ابراهیمی است، در همزیستی و مصاحبت اعضاء انجمنهای دانشجویی در اروپا با پیروان دیگر ادیان الهی در قالب ابواب متعددی از اخلاق و آداب و سنت‌های حسنه فردی، خانوادگی و اجتماعی تجلی یافته و بر سرآمدی این تفکر صحه گذاشته که محبت و عشق‌ورزی خصیصه ذاتی دین مبین اسلام است و این حقیقتی انکارناپذیر است که همه اعضا فارغ از هر گرایشی ، باید به این صفات عالیه متصف و متعهد باشند و نمادی از دانشجوی مسلمان را به نمایش گذارند.3ـ ولایتمداری
ثمره روح ولایت و کشش به سوی پرهیزگاران و دوستداران خدا، تشکیل حکومت صالحان و قبول حاکمیت پاکان بر جامعه است. مشروعیت نظام اجتماعی نیز موهبتی الهی است؛ زیرا اولویت در ولایت، حقیقت در ولایت را منجر میشود. این گرایش، بستر همواری برای اصلاح‌طلبی و عدالت خواهی بی‌پایان در این جامعه است.
دانشجویان مسلمان، در اوج مبارزه با طاغوت حاکمان را به دلیل زر و زور و تزویرشان نپذیرفتند و حکومت سلطان را با هدف افزایش معیشت و رفاه صرفا دنیوی اختیار نکردند؛ هر چند که در بیشتر موقعیتها، استبداد، این حق را از آنان ستاند. نشانه این ولایتمداری آن است که پس از انقلاب شکوهمند اسلامی، این اندیشه متعالی در الگوی ممتاز ولایت فقیه نمود یافت و این کشش هویتی دانشجویان مسلمان را پاسخ داد. این الگو، بویژه زمانی که در قامت عالم و عارف کاملی چون امام خمینی (رحمه‌الله علیه) متجلی شد به شناسنامه انقلاب و هویت دینی آن بدل شد، زیرا «این انقلاب بی‌نام خمینی در هیچ جای جهان شناخته شده نیست». لذا انس و نسبت وثیق دانشجویان مسلمان اروپا به معمار کبیر انقلاب اسلامی، شاهد زنده و تجلی گویای این مولفه است.
4ـ استقلال در اوج وابستگی
انجمنهای اسلامی دانشجویان در اروپا از بدو شروع بکار تلاش داشته‌اند با حفظ «استقلال تشکیلاتی» و « استقلال مالی» خود آزادانه عبودیت خویش را تنها و تنها به ساحت قدس ربوبی به نمایش بگذارند و از هر قید و تعلقی که بخواهد مانند زنجیر پای رفتنشان را ببندد، بگریزند. میل به آزادی در ذات وجود هر انسان و تشکلی است و این آزادی می تواند مادام که در مسیر حقیقی خود باشد و گرفتار الفاظ نشود، در خدمت پیشرفت باشد؛ پیشرفتی که غایت آن وصال و قرب معبود باشد.
چه در روزگار سیاه ستم شاهی و چه در دوران آفتابی انقلاب، انجمنهای اسلامی دانشجویان اروپا همواره تلاش کرده‌اند زبان صدق و گویای دانشجوی آرمانگرایِ حقیقت‌طلبِ عدالتخواه باشند و هرگز خود را وامدار دیگران نکنند.
5ـ رشادت، شهادت و ایمان به طریق روشن آینده
یکی از ویژگی‌های برجسته و قابل توجه هویت اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان اروپا شهامت و رشادت و مهیا بودن برای شهادت و جانفشانی در مسیر اعتقادی دینی و ملی خود است که این مهم در پرتو ایمانی به‌دست آمده که آنان به طریق روشن آینده‌شان دارند.
صراط مستقیم الهی در نهایت به وصال معبود منتهی میشود و در این راه ایثار، تداوم پویایی انجمنها را بخوبی تبیین کرده است. از همین روست که باید توجه کنیم هرچه فعالیتها و برنامه‌های اتحادیه و انجمنهای وابسته پویاتر و با نشاط‌تر و در مسیر روشن آینده باشد، نشاط و مانایی آن بیشتر شده و هرگاه که سستی و نخوت سایه سنگینش را انداخت، نشاط تشکیلاتی از میان رفته و هدف در غبار سستی فراموش میشود.
6ـ پیشینه و تاریخ طلایی
حافظه تاریخی هر تشکل و تشکیلاتی می‌تواند راهنمای او در مسیر روشن آینده باشد. این حافظه تاریخی در مسیر عبور از گذشته تا به حال، فراز و فرودهای بسیاری را تجربه می‌کند. بی‌شک بهره‌گیری از نقاط قوت گذشته و اصلاح ضعف‌های آن، مسیر حال و آینده را روشن‌تر خواهد کرد. تشکیلاتی که گذشته خود را بخوبی واکاوی کرده و نسبت به آن معرفت کسب کرده باشد، در عصر کنونی می‌تواند به شیوه‌ای پویا و کارا و صحیح حضور داشته و به آینده‌ای بهتر امیدوار باشد. بر همین اساس نظام پویای تشکیلاتی خود را پی ریزی کرده و اصلاح و بازنگری امور را به شکل منظمی در دستور خود داشته باشد تا مبادا گرفتار روزمرگی و تسلسل شود.
از 22 مارس 1966 تا کنون روزها و ساعت‌های بسیاری از عمر اتحادیه و انجمنهای اسلامی دانشجویان در اروپا گذشته است و این گذر زمان، آن را به بلوغ تکامل یافته‌ای رسانده و اینک خود منشاء اثر و برکات فراوانی در اروپا و آمریکا شده است.
امروز به پشتوانه همان شکوه و رسالت تاریخی، تعاملات اتحادیه با دیگر تشکلهای اسلامی در سراسر اروپا و آمریکا شکل گرفته و می تواند در آینده نقشی راهبردی را برای دیگر تشکلهای اسلامی داشته باشد.
7ـ مهدویت، انتظار و رسالت تاریخی دانشجویان مسلمان
یکی از ویژگی‌های برجسته و قابل توجه در میان دانشجویان برغم تزهای منورالفکری که به آنان ارائه میشود ، اعتقاد به ظهور موعود و منجی عالم و انتظار توام با زمینه‌سازی برای این ظهور است. آداب عمومی و حکمت تاریخی ما به نحوی، کوشش مصرانه برای بستر‌سازی ظهور و انتظار فعال در این عرصه است. الگوی کامل و جامع این موعودگرایی در فرهنگ ناب شیعی و مهدویت به ما عرضه و بستر امید، سازندگی و آینده‌گرایی‌مان شد و بر همین مبنا این به اصلی کلیدی در همه شئون ما بدل شد.
انقلاب اسلامی در مسیر تکامل خود همواره تلاش کرده است زمینه‌سازی برای ظهور حضرت حجت(عج) را عینیت بخشیده و دانشجویان مسلمان نیز در این مسیر عدالت خواهی خود را تبیین می‌کنند.
حضور دانشجوی مسلمان در اروپا در نظام تشکیلاتی چون انجمن اسلامی و فراهم کردن زمینه تعامل با پیروان ادیان دیگر الهی و معتقد به ظهور منجی ، این حقیقت را بیان می‌کند که ظلم و جور هر اندازه هم قدرتمند باشد ماندنی نیست و جهان تشنه معنویت و فریادرسی است که خواهد آمد و داد مظلوم را از ظالم خواهد ستاند.
اعتقاد به این اصل است که اصلاح‌گری را لازمه تمرین برای ظهور می‌داند و دانشجویان مسلمان در اروپا همواره تلاش کرده‌اند با دفاع همه جانبه از عدالت ریشه‌دار اجتماعی در راه تکامل فضیلتها و ارزش‌های انسانی گام بردارند. این ویژگی مهم یکی از ارکان هویت تاریخی تشکل ماست که رسالت خاصی را برای وارثان این هویت ـ یعنی همه دانشجویان عدالت‌جو و آزادیخواه تداعی می‌کند
انجمن های اسلامی در خارج از کشور به وسیله چه کسانی اداره میشود؟